نخستین پیش‌نشست کمیته کتابخانه های کودکان و نوجوانان برای کنگره پنجم متخصصان علوم اطلاعات با عنوان «ارزیابی سه نشست پیشین کنگره» در ساعت ۱۶ روز چهارشنبه ۱۷ مهر، در محل موزه کودکی ایرانک، پس از بازدید از این موزه ارزشمند و دیدنی، برگزار شد. علاوه بر حضور برخی دانشجویان و همراهان انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران، این نشست از وجود سه تن از متخصصان و فعالان این حوزه: خانم ها فرزانه طاهری از موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان و نوجوانان، و حدادیان و ذاکر از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بهره مند شد.
سودابه نوذری (دبیر نشست) هدف از انتخاب موضوع این پیش نشست را ۱) کسب آگاهی از آنچه در کنگره های گذشته رخ داده است، ۲) نگاهی ارزیابانه و انتقادی به محتوا و شیوه های برگزاری و تخصص اعضای این نشست ها عنوان کرد و به ارائه گزارشی از نکات برجسته مطرح شده در سه نشست گذشته پرداخت.
نشست اول، کنگره دوم (۱۳۹۶): کتابخانه های کودک و آموزشگاهی، نقش کتابدار در این مراکز
– وجود قوانین تصویب شده برای کتابخانه های آموزشگاهی که اجرایی نشد و اختصاص بودجه ای که درست صرف نشد؛
– مسئولان اهمیتی برای کتابخانه های آموزشگاهی قائل نبوده اند؛
– وجود آمارهایی از وضعیت کتابخانه، منابع و کتابدار این کتابخانه ها که کیفیت آنها همواره مورد تردید بوده است؛
– تجربه های ارزشمند برخی کتابداران موفق کتابخانه های آموزشگاهی که اتفاقی و ناکافی هستند؛
– گسترش آموزش های ضمن خدمت حضوری و آنلاین برای کتابداران کتابخانه های آموزشگاهی یک ضرورت است؛
– تشکیل انجمن کتابداران کتابخانه های آموزشگاهی پیشنهاد شد؛
– با وجود استقبال از این نشست و موارد سودمند مطرح شده و در آخر صدور بیانیه اتفاقی را شاهد نبوده ایم.
نشست دوم، کنگره سوم (۱۳۹۶): کتابخانه های کودک: کودک کتابخوان، جامعه توسعه یافته[۱]
– رسیدن به جامعه توسعه یافته نیازمند سرمایه گذاری برای کودک و نوجوان یک جامعه است؛
– محتوای کتاب های ما باید متناسب با گروه هدف باشد و مفاهیمی را منتقل کند که برای آنها قابل درک و خوانا باشد؛
– ما باید از کودکانمان در برابر اطلاعات و مطالب آسیب رسان، البته با توجه به حق آزادی بیان و آزادی جستجو برای آنان، حمایت کنیم؛
– لازم است از طریق پرورش تفکر انتقادی و تفکر فلسفی به کودک مهارت مراقبت از خود را آموزش دهیم؛
– حق خواندن یکی از حقوق اساسی کودک است و محرومیت از آن مانع رشد فرهنگی و اجتماعی و فردی او است؛
– ما از اینکه کودکانمان چقدر کتاب می خوانند تصویر واقعی نداریم، تصاویر فعلی شهودی و با استنباط های محدود است.
– برنامه های ترویج کتابخوانی برای شهرستان ها و استان ها باید منعطف و دموکراتیک و مشارکت جویانه باشد و از سیاست های ملی متمرکز برحذر بود؛
– تجربه برنامه با من بخوان توسط موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان و نیم قرن تجربه فعالیت های بی شمار کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سراسر کشور، زمینه را برای گفتگو و به اشتراک گذاری بهترین تجربیات فراهم ساخته است.
نشست سوم، کنگره چهارم (۱۳۹۷): تجربه های تدریس درس مواد و خدمات کتابخانه
– تجربه های تدریس باید از طریق تعامل هر چه بیشتر گروه های آموزشی و مدرسان هر درس برقرار شود؛
– اختصاص تنها دو واحد به این درس، نگاه سهل انگارانه به این موضوع، نبود منابع این درس در کتابخانه های دانشکده ای و دانشگاهی از مسائل قابل توجه است؛
– داشتن دانش روانشناسی در تدریس این درس اهمیت دارد؛
– مهارت مدرس در ارائه حجم زیاد مطالب و کارهای عملی این درس یک عامل کلیدی است؛
– آغازگر تدریس ادبیات کودکان دکتر هوشیار بودف علی اکبر شعاری نژاد و توران اشتیاقی، لیلی ایمن و توران میرهادی و … این راه را ادامه دادند و نهادهایی چون شورای کتاب کودک و کانون پرورش فکری در هرچه پربارتر شدن و تداوم آن نقش داشته اند.
– کارگاه ادبیات شورای کودک که از ۱۳۶۴ آغاز شد با سه محور ۱)شناخت وِیژگی های کودک، نهاد کودکی، تاریخ ادبیات کودک و مخاطب شناسی؛ ۲) شناخت ادبیات کودک و انواع آن و ۳) شناخت شیوه های ترویج کتابخوانی تکمیل کننده آموزش دانشگاهی بوده است؛
– تجربه ارزشمند کتابخانه کودکان دانشگاه شهید بهشتی علاوه بر نقش خدمات کتابخانه ای به فرزندان اساتید، با تأمین منابع مناسب ویژه کودکان و منابع در باره ادبیات کودکان یاری کننده استادان و دانشجویان رشته ادبیات کودکان این دانشگاه است.
پس از ارائه گزارش، حاضران در باره هریک از این نشست ها، تنوع مخاطبان آنها و ضرورت و جود نگاهی راهبردی به موضوعات نشست ها و تلاش ها و پیگیری های انجمن را در راه حل مشکلات مطرح شده در سه نشست گذشته از راه تعامل با مسئولان، به ویژه در یک سال اخیر، بحث کردند.
موضوع نهایی، طرح و بررسی چند عنوان بر ای نشست اصلی پیش رو در کنگره پنجم بود و این جلسه در ساعت ۱۸:۳۰ به پایان رسید.