اولین پیشنشست پنل مدیریت دادههای پژوهشی و علم باز در نهمین کنگره سالانه متخصصان علوم اطلاعات با عنوان “علم آزاد و علم شهروندی: بهرهمندی از دانش عمومی و تخصصی در حکمرانی و دموکراسی ” روز چهارشنبه ۱۰ دی ۱۴۰۴ ساعت ۱۳ تا ۱۵ به صورت مجازی برگزار میشود.
این رویداد با حضور:
دکتر نادر نقشینه (استاد گروه علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه تهران)، دکتر مریم مقدمی (دانشاموخته دکتری علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاه تهران) به عنوان سخنران و با دبیری دکتر رضا رجبعلی بگلو برگزار خواهد شد.
این نشست به بررسی نقش حیاتی علم آزاد (باز)، مشارکتی و در دسترس در تقویت حکمرانی دموکراتیک و عدالت اجتماعی میپردازد. در جهان پیچیده امروز، حل مسائل جمعی از تغییرات اقلیمی تا سلامت عمومی، مستلزم پیوند موثر بین دانش تخصصی و خرد جمعی است. محورهای این نشسه بر سه رکن اصلی این تعامل تاکید دارند: پایههای نظری و اجتماعی، چارچوبهای سیاستی و اجرایی، و الزامات عدالت محور. در محور نخست، با عنوان “علم شهروندی، عدالت اطلاعاتی و آزادی در علم: پیوند جامعه با علم و نظریه”، دکتر مریم مقدمی به تبیین مبانی مفهومی علم شهروندی به عنوان پلی برای کاهش شکاف بین جامعه و نهادهای علمی میپردازد. این بخش بر این اصل تاکید دارد که دسترسی آزاد به دانش و مشارکت فعال شهروندان در فرآیند تولید علم، نه تنها مشروعیت و اعتماد عمومی را افزایش میدهد، بلکه خود بخشی ضروری از تحقق عدالت اطلاعاتی و آزادی علمی است. در این چارچوب، دانش از انحصار خارج شده و به موتور محرک توانمندسازی اجتماعی و تصمیمگیری جمعی تبدیل میشود. در محور دوم، “سیاستهای داده آزاد (باز) و عدالت اطلاعاتی: چالشهای شفافیت، تکرارپذیری و حفاظت از حریم خصوصی در تولید علم”، با ارائه دکتر نادر نقشینه، به سطح سیاستگذاری و عملیاتی صورت میپذیرد. تمرکز این بخش بر تحلیل فرصتها و تنشهای ناشی از حرکت به سوی دادههای آزاد علمی است. درحالی که شفافیت دادهها و تکرارپذیری پژوهشها، ارکان سلامت و پیشرفت علم هستند، ضرورت حفاظت از حریم خصوصی مشارکتکنندگان و ملاحظات اخلاقی، چالشهای پیچیدهای ایجاد میکنند. این سخنرانی به جستجوی راهحلهای سیاستی برای توازن بخشیدن بین این ارزشهای به ظاهر متعارض میپردازد. در نهایت، محور سوم با عنوان “آزادی و شمول اطلاعاتی در بستر عدالت اجتماعی و ارتباط علمی” ارائه شده توسط رضا رجبعلی بگلو، چشمانداز نشست را به پرسشهای کلان عدالت اجتماعی گره میزند. این بخش استدلال میکند که آزادی واقعی در علم، منوط به شمول اطلاعاتی است؛ یعنی تضمین دسترسی عادلانه همه اقشار جامعه به دانش و همچنین امکان شنیده شدن صدای آنان در گفتمان علمی. تاکید بر این است که نابرابری در دسترسی و مشارکت، نه تنها بیعدالتی را تداوم میبخشد، بلکه کیفیت و جهتگیری علم را نیز مخدوش میسازد. در مجموع، این نشست در پی واکاوی این موضوع است که چگونه میتوان با تقویت علم شهروندی، تدوین سیاستهای دادهای هوشمند و التزام به شمول اطلاعاتی، ظرفیتهای دموکراسی را برای مواجهه با چالشهای نوین افزایش داد و علم را به نیرویی تبدیل کرد که در خدمت عموم مردم و عدالت اجتماعی باشد.
جهت شرکت در این رویداد، میتوانید از طریق لینک زیر وارد شوید: https://panel.webinarplus.online/join/dtejz98zlj