دومین پیش نشست آرشیو با عنوان «آرشیوهای مشارکتی مردمی» و با سخنرانی آقای حجت علیاری مولان در تاریخ ۲۲ مهر ۱۳۹۸ از ساعت ۱۰ تا ۱۲ در سالن پرهام ساختمان آرشیو ملی ایران برگزار شد.
این نشست تخصصی که مشارکت پژوهشکده اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی برگزار شد با شرح نقش و اهمیت آرشیو در سطوح مختلف فردی و سازمانی آغاز شد. آقای علیاری بیان داشت آرشیوها شاهد گذشته و پلی میان گذشته و آینده هستند که ما را از تکرار اشتباه گذشتگان برحذر می دارند. آرشیوها در طول تاریخ خود با تغییرات و چالش های متنوعی همراه بود تا به امروز که ما با مفاهیم نوینی در حوزه آرشیو روبه رو هستیم.
یکی از این مفاهیم نوین آرشیوهای مشارکتی است که در چارچوب آن آرشیودارها، فضا و امکانات را برای کمک به نگهداری مؤثر و کارآمد و مستندسازی و حفظ میراث، آماده می کنند.
ریشه های بحث مشارکت در عصر معاصر و به‌عنوان یک تعریف در اوایل قرن ۲۱ به جنکینز نسبت داده شده است. جنکینز و همکاران فرهنگ مشارکت را به‌عنوان یک تعامل، حمایت قوی برای ایجاد، به اشتراک گذاری و مشاوره غیررسمی بیان می کنند که در آن ظهور فناوری‌های اجتماعی منجر به گسترش فرهنگ مشارکتی می شود. مشارکت یکی از مفاهیم اصلی در ادبیات و حرفه آرشیو است (کوک، ۲۰۱۳). چندین نویسنده ازجمله تیمر (۲۰۱۱)، ایوانز (۲۰۰۷)، یاکل (۲۰۱۱) و شیلتون و سرینواسان (۲۰۰۷) در مورد رویکردهای مختلف آرشیو مشارکتی به بحث و گفتگو پرداخته اند که منجر به معرفی انواع مفاهیم مانند آرشیو مشارکتی و آرشیو ۲ شده است.
این پژوهشگر حوزه آرشیو بیان داشت مدیران مراکز آرشیوی نقش بسزایی در شکل گیری این گونه آرشیوها می توانند داشته باشند. نظارت بر سیستم، حفظ پلتفرم فنی و ایجاد ابزارهای مناسب و ارائه حداقل الزامات فنی برای کار با آرشیو، مذاکره و پذیرش اطلاعات مناسب، تسهیل در حفظ و کارکرد آرشیو، مدیریت مسائل فنی سیستم آرشیو در درازمدت، فراهم آوردن امکانات کافی برای نگه داشتن مواد آنلاین برای همیشه از جمله این کارکردها است.
در ادامه با ذکر شواهدی از سایت های اشتراک عکس، پادکست ها و ویدیوهای قابل دانلود، خدمات شبکه های اجتماعی، برچسب زدن و فولکسونومی (طبقه‌بندی عام)، ویکی ها در ایجاد آرشیو های مشارکتی سخن به میان آمد.
بیان پیشینه پژوهش های انجام شده در داخل و خارج از کشور در این حوزه و پاسخ به سؤالات شرکت کنندگان پایان بخش این نشست تخصصی بود.
تهیه‌کننده گزارش: محمد ایرانشاهی