در این پیش‌نشست ابتدا گیتی حیدری مسئول کمیته کتابخانه‌های تخصصی انجمن و دبیر کارگروه استانداردهای رهبری/ مدیریت و کارکنان، در تعریف کتابخانه‌های تخصصی گفت: این نوع کتابخانه نه عمومی است، نه دانشگاهی، نه آموزشگاهی و نه ملی. این کتابخانه‌ها در سازمان‌ها، مؤسسات، شرکت‌ها، بنگاه‌ها، کارخانه‌ها، واحدهای تحقیقاتی و نهادها فعالیت می‌کنند و دارای مجموعه خاص، مخاطب خاص و کتابدار خاص هستند که خدمات تخصصی به کاربران ارایه می‌کنند. به دلیل همین خاص بودن مجموعه و مخاطب، کتابخانه‌های تخصصی برای انجام فعالیت‌های خود، نیازمند بهره‌گیری از کتابداران متخصص و حرفه‌ای هستند. بنابراین در تدوین استاندارد برای کتابخانه‌ها و مراکز اسناد تخصصی، لازم است در بخش کارکنان و رهبری، به این ویژگی‌ها توجه کرده و شایستگی‌ها، صلاحیت‌ها، مهارت‌ها و توانایی‌های کتابداران و مدیران را بر این اساس در نظر گرفت. همچنین، ویژگی‌های کتابخانه‌ها و مراکز اسناد تخصصی، در تعیین نقش، جایگاه و شرح وظایف کتابداران و مدیران تأثیرگذار است.
وی در این راستا با اشاره به نقش انجمن‌های کتابداری در تدوین شرح وظایف و شرایط احراز مدیران و کارکنان کتابخانه‌ها، افزود: چنین نقشی در استانداردها و رهنمودهای کتابخانه‌های تخصصی کشورهای دیگر از جمله استاندارد انجمن کتابخانه‌های تخصصی امریکا و استانداردهای استرالیا و فیلیپین به روشنی قید شده است. از همین روی پیشنهاد می‌شود موضوع نقش انجمن علمی کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران، به عنوان مرجع ارزشیابی و تایید و صدور صلاحیت‌های حرفه‌ای کتابداران، در دستور کار کمیته مطالعات صنفی انجمن قرار گیرد.
حیدری در پایان بر ضرورت آموزش حرفه‌ای و یادگیری مستمر برای توانمندسازی و پیشرفت حرفه‌ای مدیران و کتابداران و نیز مسئولیت اجتماعی آن‌ها در قبال کاربران و ارتباط و همکاری تأکید کرد.
پس از آن فرامرز مسعودی «مدیر طرح استاندارد کتابخانه ها و مراکز اسناد تخصصی»، دربارۀ تأثیر تحولات نوین بر استانداردها گفت: تحولات نوین بر همه فرایندهای کتابخانه‌ها، مراکز اسناد و آرشیوهای تخصصی تأثیرگذاشته است؛ دامنه این تاثیرات از فراهم‌آوری گرفته تا سازماندهی، نگهداشت، پشتیبانی، تبلیغ و معرفی، خدمات و ارتباط با کاربران را دربرگرفته است. وی افزود: یکی از نتایج این تأثیرات، فراهم آمدن زمینه مناسب برای «یکپارچگی» میان انواع منابع، اسناد، مدارک و سوابق در سازمان، توسط کتابخانه‌ها و مراکز اسناد تخصصی است. در این زمینه، همچنین باید به فراهم شدن امکانات بیش‌تر برای «مستندسازی» فرایندهای سازمان‌ها و عملکرد آن‌ها اشاره کرد. مسعودی وجه سوم تأثیر تحولات نوین را در شیوه‌ها و امکانات «نگهداری» و «دسترسی» دانست و افزود مجموعه این تأثیرات، به نوبه خود، بر محتوا، تنوع و گستردگی استانداردهای کتابخانه‌ها و مراکز تخصصی تأثیرگذار است.
در ادامه دکتر جیران خوانساری «دبیر کارگروه استاندارد مدیریت دانش طرح استاندارد کتابخانه و مراکز اسناد تخصصی»، با اشاره به اینکه کتابخانه‌های تخصصی می‌توانند از استاندارد به عنوان ابزاری مستند در جهت بهبود وضعیت و تثبیت جایگاه خود استفاده نمایند، توضیح داد که: با استفاده از استاندارد و استناد به آن می‌توانیم به مدیران ارشد در سازمان‌ها بگوییم که مدیریت دانش یکی از فعالیت‌های کتابخانه‌های تخصصی و مکان مناسبی برای میزبانی پروژه مدیریت دانش است. مدیریت دانش در کتابخانه‌های تخصصی یک گام پیشرونده و مترقی در رشد آنان بوده و زمینه کاری جدیدی برای کتابخانه‌های تخصصی است. مدیریت دانش کل چرخه انتقال اطلاعات از تولید تا سازماندهی، انتقال، اشاعه و استفاده از اطلاعات را در بر می‌گیرد و متخصصان کتابداری توانایی نظری و عملی لازم را برای مدیریت اطلاعات کسب کرده‌اند. با مطالعه و بررسی منابع استانداردهای کتابخانه‌های تخصصی، به ویژه رهنمودهای استرالیا و استاندارد کتابخانه‌های تخصصی فیلیپین به مطالبی از قبیل ایجاد مخزنی از دانش‌های صریح سازمان، Best Practice ها، شبکه حرفه‌ای از متخصصان اطلاع‌رسانی، واسطه‌گری دانش، همکاری با واحد مدیریت دانش برای ترسیم نقشۀ دانش و راهاندازی اتاق‌های فکر و تالارهای گفتگو در فضای کتابخانه بر خوردم که حکایت از نقش کتابخانه در پیاده‌سازی مدیریت دانش دارد. در هر صورت کتابخانه تخصصی یک شریک مهم برای سازمان است و این قابلیت را دارد که به مرکز اطلاعات و دانش‌شناسی یا مرکز مدیریت دانش، ارتقاء یابد. فرایندهای مدیریت دانش همانند فرایندهای کتابخانه‌هاست. مدیریت دانش فرایند خلق، تسهیم و به‌کارگیری دانش است به گونه‌ای که منجر به بهبود بهره‌وری، سودآوری و رشد سازمانی شود (تعریف ای پی او). وی همچنین گفت که در تدوین این استاندارد می‌توانیم از دو استاندارد مدیریت کیفیت تولیدات و خدمات (ایزو ۲۰۱۵/۹۰۰۱) و استاندارد بین‌المللی سیستم مدیریت دانش( ایزو ۲۰۱۸/۳۰۴۰۱) استفاده نماییم.
گزارش:خانم حیدری و آقای مسعودی
(دبیران پنل کتابخانه‌های تخصصی و برنامه‌ریزی و بهبود مستمر در کنگره ششم متخصصان علوم اطلاعات)
لینک ضبط شده این نشست:
http://learning.ilisa.ir/p8o44uje178c
