فایل صوتی و متن مصاحبه با دبیر نشست سازماندهی دانش: خانم دکتر ملیحه درخوش
مصاحبه‌کننده: خانم فرشته قلی‌پور
تاریخ مصاحبه: ۱۳۹۹/۱۲/۰۲
- انگیزه شما برای پذیرش مسئولیت دبیری نشست سازماندهی دانش چه بوده است؟
من امسال با افتخار، برای بار چهارم، دبیر نشست سازماندهی دانش کنگره هستم. حوزۀ مورد علاقۀ من سازماندهی دانش هست و در این حوزه هم کار و هم پژوهش می‌کنم. در عین حال فکر می‌کنم با توجه به روندی که در این سال‌ها دنبال کرده‌ایم، نشست سازماندهی دانش مسیر خوبی را طی کرده و امیدوارم به اهداف تخصصی خود برسد. یکی از دستاوردهای ما در برنامه‌ریزی و اجرای نشست‌های سازماندهی دانش که در این سال‌ها داشته‌ایم، تصویب ایجاد «کمیتۀ سازماندهی دانش» در انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران بوده است که در پاییز ۱۳۹۹ انجام شد. به همین دلیل من با توجه به علاقه و دغدغه‌ای که در حوزۀ سازماندهی دانش دارم، دبیری نشست امسال را نیز قبول کردم.
- چه موضوعاتی را برای طرح در نشست سازماندهی دانش مدنظر دارید؟
از ابتدای نشست سوم که مسئولیت دبیری نشست سازماندهی دانش را داشته‌ام تا الان سعی کرده‌ام به مسائلی بپردازم که دغدغه‌های به روزی در حوزۀ سازماندهی دانش ایران، البته با نیم نگاهی به سازماندهی دانش در جهان باشد. امسال بحث نظام‌های معنایی در پژوهش‌های مختلفی که شکل گرفته خیلی پررنگ بوده است و به نظرم رسید که اگر ما در این کنگره به صورت تخصصی به نظام‌های معنایی بپردازیم و در پیوند با زمینۀ کلی کنگره که تحول دیجیتال است، اثری را که تحول دیجیتال از نظام‌های معنایی گرفته یعنی در واقع تعامل بین تحول دیجیتال و نظام‌های معنایی را بررسی کنیم، به مخاطب‌مان کمک کرده‌ایم که دانش خود را در این زمینه افزایش داده و نگاه تخصصی‌تری نسبت به نظام‌های معنایی داشته باشند. امیدوارم از طریق این نشست، مخاطب‌مان را با تحولی که در سال‌های اخیر در نظام های معنایی اتفاق افتاده و شکل های متنوعی که به خود گرفته آشنا کنیم. این مسأله برایم اهمیت دارد که مطالب مطرح شده در پیش‌نشست‌ها و نیز نشست اصلی بتواند باعث افزایش دانش افراد در این زمینه شود و مباحثی که از سوی متخصصان بیان می‌شود بتواند از لحاظ تخصصی به مخاطب‌مان در رده‌های مختلف چه دانشجو، اعضای هیئت‌علمی، محققان و کتابدارانی که در حوزۀ سازماندهی دانش در کتابخانه ها و مراکز اطلاع‌رسانی اشتغال دارند، دانش تخصصی مفیدی ارائه کند.
- تا چه میزان موضوع نشست در رفع چالش‌ها و مسائل حرفه و رشته مؤثر است؟
در بحث نظام معنایی، در صورتی که فرض کنیم با دو گروه مخاطب سروکار داریم، یک گروه دانشجویان و اعضاء هیئت‌علمی است و گروه دوم متخصصان حوزۀ سازماندهی که در مراکز اطلاع رسانی در حال انجام کار سازماندهی هستند؛ نظام‌های معنایی دغدغّ هر دو گروه محسوب می‌شود؛ گروه اول که به مبحث نظام‌های معنایی با دید پژوهشی و نیز آموزشی می‌نگرند و در حال حاضر علاوه بر اینکه مباحث دانشگاهی و آموزشی نظام‌های معنایی را چه به لحاظ مبانی فلسفی و چه کاربردی آموزش می‌دهند، در حال تعریف و انجام پژوهش‌ها و پایان‌نامه‌هایی در سطح کارشناسی ارشد و دکتری مرتبط با نظام‌های معنایی نیز هستند؛ دیگر گروه مخاطب، متخصصان سازماندهی هستند که در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی کار می‌کنند و نظام‌های معنایی را می‌شناسد و به عنوان ابزار کار از آن‌ها استفاده می‌کنند، به همین دلیل لازم است تا شناخت کافی از نظام‌های معنایی پیدا کنند و با این ابزارها و نگاه‌های تخصصی که نسبت به نظام‌های معنایی وجود دارد آشنا شوند. چون در آینده هم در فضای کاری کتابخانه‌ها، نظام‌های معنایی همچون اکنون، تأثیرگذار خواهند بود و به هر حال در آیندۀ نزدیک کسانی که با این نظام‌های معنایی کار می‌کنند مسلماً سر و کارشان با شکل‌های جدید نظام‌های معنایی نیز می‌اُفتد. با توجه به دلایلی که عرض کردم، به نظرم رسید که بد نیست که به‌طور ویژه روی این بحث تخصصی کار کنیم و با توجه به شناختی که از دو طیفی که گفتم دارم احساس می‌کنم می‌توان اطلاعات خوبی به مخاطب ارائه داد.
- معیار و مبنای شما در انتخاب اعضای نشست سازماندهی دانش بر چه اساسی بوده است؟
دو مسئله بسیار مهم است؛ یکی این است که چون بحث‌ها تخصصی است از میان متخصصان سازماندهی دانش افرادی را باید انتخاب کنیم که مشخصاً دربارۀ نظام های معنایی کار پژوهشی انجام داده باشند و با نظام‌های معنایی آشنا باشند. انتخاب افراد مخصوصاً در نشست امسال کمی سخت‌تر است به این دلیل که من باید دنبال افرادی باشم که هم در حوزۀ نظام های معنایی تخصص دارند و هم قدرت تحلیل داشته باشند و با این دو معیار انتخاب صورت بگیرد.
- چه پیامی برای اعضای جامعۀ علمی و حرفه‌ای برای افزایش مشارکت آن‌ها در کنگره و نشست سازماندهی دانش خود دارید؟
این کنگره از ابتدا با نگاه حرفه‌ای طراحی شده است، یعنی بنا به این گذاشته شده که ما بیایم مسائل مربوط به حرفه را در جنبه‌های مختلف در نشست‌های مرتبط با حرفه بررسی کنیم. با توجه به شرایطی پاندمی ویروس کووید ۱۹ که در آن به سر می‌بریم، حضور فیزیکی افراد در جلسات، نشست‌ها و پیش‌نشست‌ها خیلی کم شده و به‌صورت مجازی ارتباط‌ها برقرار می‌شود اما به نظرم ما تهدید را تبدیل به فرصت کرده‌ایم و حضور افرادی که به لحاظ مسافتی از تهران دور هستند را در این بحث‌ها مغتنم شمرده و در بحث‌های مجازی از نظراتشان استفاده زیادی می‌بریم. به عنوان یکی از دبیران نشست‌ها از همۀ افرادی که به نوعی با حوزۀ علم اطلاعات و دانش‌شناسی سروکار دارند دعوت می‌کنم در نشست‌های کنگرۀ امسال، به‌ویژه نشست سازماندهی دانش حضور فعال داشته و بر کیفیت بحث‌ها بیفزایند.
لینک گزارشات و رکوردهای نشست تخصصی سازماندهی دانش ششمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات