چکیده: این نشست به بررسی و شناسایی چالش­های وضعیت کلی کیفیت نشر و ارائه راهکارهایی برای ارتقاء در راستای توسعه نشر تخصصی می­پردازد. نخست در این نشست، به بررسی سیر تحول داخلی و تحول جهانی صنعت نشر پراخته شد. در نشر تخصصی دو محدودیت وجود دارد: نخست، مخاطب خاص خود را دارد (افرادی که در آن رشته تحصیل می­کنند)؛ دوم، زمانی که سطح تحصیلات بالا می‌رود عمق محتوا و تنوع موضوعات آن رشته نیز تغییر می­کند. از یک­سو نویسندگان برجسته و باتجربه درگیر مسائلی چون تدریس و مشاغل مدیریت هستند و نمی­‌توانند آثار برجسته‌ای را چاپ کنند. از سوی دیگر، نویسندگان جوان نیز تجربۀ کافی در این زمینه ندارند. صنعت نشر نیز دگرگون شده است و نشر کنونی با قدیم متفاوت است. ناشران نیز محتوا را به صورت الکترونیکی آماده و در صورت درخواستِ مشتری آن­ را چاپ می‌کنند. این چالش‌ها سبب افزایش کمیت نشر شده‌اند اما کیفیت آن­ را کم کرده‌اند. نهادِ نشر یک واسطه میان نظام آموزشی و پژوهشی و جامعه استفاده­کننده است. اگر نهاد آموزشی و پژوهشی نتواند محتوای باکیفیت را تولید کند ناشر تاحدی می‌تواند آن را ویرایش کند و نویسنده‌های خوب را شناسایی نماید. بحرانی که اکنون در تدریس و مدرسان وجود دارد بسیار عمیق است، زیرا اغلب پراکنده و سطحی می‌نویسند، مطالعه عمقی ندارند و نگارش ادبی بسیار ضعیفی نیز دارند. این معضلِ کیفیت محتوا از سوی نهادهای آموزشی و پژوهشی است، زیرا نقش ناشر تنها، داوری کردن محتوا برپایۀ سیاست‌های تعیین­شده از سوی ناشر است. در ادامۀ این نشست به کاهش تیراژ کتاب­های حرفه علم اطلاعات و دانش­شناسی اشاره شد. در این راستا ناشران با چند آسیب روبرو می­شوند. نخست اینکه کتابی که منتشر می­شود، مخاطبان از طریق کانال­های ارتباطی دیگر آن را بدست می­آورند. دوم اینکه هرگاه، مدرس کتابی را معرفی ‌کند دانشجویان به کتابخانه مراجعه کرده و کتاب را به دست می‌آورند، بنابراین کتاب منتشرشده دیگر فروشی ندارد. اگر ناشران معرفیِ خوبی از کتاب داشته باشند کتاب بازار خود را به دست می‌آورد. بخشی از مشکلات نشر به جامعه تولیدکننده باز می‌گردد. ناشران با داوری و کارشناسی می‌توانند نقش مهمی را ایفا کنند. به سخن دیگر، هم در تولید محتوا و هم در داوری نکردن توسط ناشران مشکل وجود دارد.

یکی از مهمترین ‌مشکلات نشر تخصصی عدم ارتباط بین محتوای تولید شده و نیازهای جامعه متخصصان و بازار کار است. بنابراین لازم است ناشران در تولید محتوا، نیازهای واقعی جامعه کتابداری و بازار کار را مدنظر قرار دهند. توجه ناشران به فرایندهای داوری و کارشناسی اثر قبل از انتشار ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است و ناشران باید جدیت بیشتری در این خصوص داشته باشند. توجه به مباحث بنیادی رشته در چند سال گذشته مورد کم مهری قرار گرفته و ناشران لازم است توجه بیشتری به این حوزه داشته باشند. در تولید کتاب‌های باید دقت شود تمام حوزه‌های موجود در رشته مورد توجه قرار گیرد و جامعیت نسبی در انتشار کتاب‌ها مدنظر ناشران قرار گیرد. منابع اساسی رشته که در سال‌های گذشته منتشر شده با توجه به تحولات سال‌های اخیر باید به‌روزرسانی شود. متاسفانه در سال‌های گذشته بلبشویی در انتشار کتاب‌های تخصصی رشته به وقوع پیوسته و کتاب‌های مناسب و ارزشمند چندانی منتشر نشده است. برنامه‌ریزی درست، به‌طوری که محتوای تولید شده از کیفیت لازم برخورداری و همچنین با نیازهای جامعه همخوانی داشته باشد، باید در برنامۀ ناشران قرار گیرد. با توجه به این‌که بخشی از مشکلات کیفیت محتوا، به دانشِ پایین نویسندگان، کم‌مایگی بدنه دانشگاه و نظام آموزشی و همچنین نبود مهارت کافی در تولید محتوای مناسب است، انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی می‌تواند در آموزش متخصصان و همچنین اعضاء هیئت علمی نقش موثری داشته باشد.

مشاهده فیلم نشست پانزدهم در آپارات