نشست نوآوری و فناوریهای نوظهور پنجمین کنگره متخصصان علوم اطلاعات با عنوان «نقش و جایگاه علوم اطلاعات در توسعه اکوسیستم های دیجیتالی» در روز پنجشنبه ۳۰ آبان ماه ساعت ۹ در تالار قلم کتابخانه ملی برگزار شد. اعضای این نشست عبارت بودند از: دکتر رحمت اله فتاحی (عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی)، دکتر رضا یاری (عضو هیئت علمی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران) ، علیرضا انتهایی (دانشجوی دکتری رشته علم اطلاعات و مدیر کل فراهم‌آوری و پردازش منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران) و مصطفی امینی (مشاور نوآوری و توسعه کسب و کار دیجیتال و مسئول کمیته نوآوری و فناوریهای نوظهور)
این نشست پس از خوشامدگویی و معرفی اعضای نشست توسط مصطفی امینی (دبیر نشست) ، با سخنرانی دکتر علیرضا یاری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات وزارت ICT آغاز شد. ایشان گزارشی از روند پروژه تدوین نقشه راه کلان داده کشور ارایه کردند و بر اساس آن وضعیت اکوسیستم کلان داده کشور تشریح شد. اهم مطالب ایشان عبارت بودند از: تعریف کلان داده و اکوسیستم آن از منظر خواص ۵V، معرفی استاندارد ISO 20547 و سطوح مختلف آن، معرفی فرصتهای شغلی در ایران در زمینه اکوسیستم کلان داده ها، بازیگران اصلی و فرعی این اکوسیستم بر اساس مدل مور، مدلهای درآمدی و ۶ مدل کسب و کار داده محور مشهور در این حوزه، موضوعات حقوقی مرتبط با اکوسیستم کلان داده ها بالاخص حوزه حریم خصوصی .
در ادامه دکتر فتاحی مباحث خود را منظر فلسفه داده و نظریه داده آغاز و بر ضرورت توجه به جنبه های پژوهشی اکوسیستم داده تأکید ویژه‌ای کرد . ایشان بر این اعتقاد بود که روندها و جهت گیری های بازار نشان از افزایش اهمیت تفکر داده محوری در کسب و کار است و یکی از جنبه های مغفول در این زمینه مطالعات نظری و ریشه ای متخصصان علوم اطلاعات است. لذا ضرورت دارد تا متخصصان علوم اطلاعات بصورت هر چه پررنگ تر در حوزه های نزدیک به آنها همچون سازماندهی داده نقش آفرینی کنند. ایشان بر روی ضرورت تغییرات اساسی در رویکردهای قبلی رشته علم اطلاعات و تحول در آموزش های مرتبط با مدیریت داده تاکید داشت. دکتر فتاحی برای تشریح دغدغه های خود به تشریح اکوسیستم گوگل پرداخت.
آقای علیرضا انتهایی مباحث خود را با تجربه برگزاری رویداد ویتا (اولین رویداد کارآفرینانه داده و هوش مصنوعی) در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران آغاز کرد و ضمن بیان چالش های داده ای مطرح در کتابخانه ها بر ضرورت آگاهی کتابخانه ها از دارایی های داده ای خود تأکید نمود. همچنین ایشان از منظر حکمرانی داده ها به جایگاه و اهمیت سیاستگذاری برای داده ها در اکوسیستم دیجیتال اشاره کرد و یکی از راه های خلق ارزش از داده های سازمانها را گسترش اکوسیستم داده های باز دانست. در ادامه ایشان به مقایسه علم اطلاعات با علم داده و علم کامپیوتر پرداخت و از این منظر اهمیت نیروی انسانی متخصص را تبیین نمود.
در نهایت پس از پرسش و پاسخ مخاطبان و اساتید، آقای مصطفی امینی به عنوان دبیر نشست مباحث نشست را بصورت زیر جمع بندی کرد: تعریف اکوسیستم دیجیتال از منظر سیستم اجتماعی-تکنیکی مبتنی بر حلقه های بازخورد، تعریف زنجیره ارزش با تأکید بر زنجیره تأمین داده، زنجیره تقاضای داده و حکمرانی داده. همچنین ایشان نکاتی را در خصوص مهاجرت از نسل زنجیره ارزش داده به نسل شبکه ارزش داده و ویژگی های هر کدام مطرح کرد.