نام پنل: کتابخانه آموزشگاهی

دبیر پنل: دکتر نسترن پورصالحی

مصاحبه‌ها

دکتر نسترن پورصالحی

فیلم پنل در کنگره ششم

چکیده

کتابخانه آموزشگاهی

کتابخانه های آموزشگاهی و تحولات نوین

 

دبیر نشست:

دکتر نسترن پورصالحی

اعضای نشست:

دکتر اکرم عینی، رییس اداره کتابخانه و مرکز اسناد سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی

دکتر زهرا نیکدل، کتابدار و مدرس دوره های آموزشی کتابداری برای معلمان و مربیان

آمنه راهجو، دانشجوی دکتری دانشگاه تهران، کتابدار آموزشگاهی

چکیده:

کتابخانه های آموزشگاهی در بدنه آموزش و پرورش جایگاه متزلزلی داشته و دچار صدمات متعددی متاثر از کمبود نیروی انسانی، بودجه و فضا شده است. با توجه به دوران کرونا، کتابخانه های آموزشگاهی از جنبه های مختلف همچون تامین محتوای دیجیتال، ارائه خدمات به جامعه مخاطب، از دست دادن کتابدار آموزشگاهی، مشکلات زیرساخت های نرم افزاری و سخت افزاری دچار چالشهای مختلف شده اند. لازم است آموزش و پرورش به رسالت این کتابخانه ها مجددا پرداخته و شرایط تحقق و توسعه نسل جدیدی از کتابخانه های آموزشگاهی را رقم بزنند.
با توجه به کمبود منابع آموزشی دیجیتال مناسب با کودکان و نوجوانان و نداشتن بسترها و پایگاه های اطلاعاتی پوشش دهنده نیازهای اطلاعاتی کودکان، معلمان و والدین گرفتاری های مختلفی پیدا کردند. کتابداران متعهدی که در صدد تامین محتوای دیجیتال بودند نیز نتوانستند به نحو شایسته محتوای مورد نیاز دانش آموزان را که جنبه های اخلاقی و فنی مناسبی را داشته باشد در اختیارشان قرار دهند. نمونه هایی از طریق سامانه رشد آموزش و پرورش در حال شکل گیری و توسعه است و گام های مناسبی برای تولید و تنظیم منابع است.
به علاوه دسترسی گسترده تر دانش آموزان به شبکه اینترنت و رسانه های دیگر موجب شده است که نیاز به آموزش سواد اطلاعاتی و رسانه ای بیش از پیش از سوی معلمان و خانواده ها احساس شود و لازم است راهبردهای آموزشی مناسبی در این زمینه اتخاذ گردد.

کلیدواژه‌ها:

کتابخانه های آموزشگاهی، تحولات فناورانه، عصر دیجیتال، تامین محتوا، خدمات مرجع، شبکه رشد، نیازهای اطلاعاتی

محورهای موضوعی:

جایگاه کتابخانه آموزشگاهی در پاسخگویی به نیازهای نوین معلمان و دانش آموزان در دوران تحول
نقش کتابخانه های آموزشگاهی در درگیرنمودن دانش آموزان در فضای آموزش مجازی
منابع و خدمات مرجع در شبکه رشد آموزش و پرورش
نمونه هایی از بهره گیری از فناوری در ارائه خدمات مطلوب کتابخانه های آموزشگاهی با فناوری های نوین

 

بیانیه

انجمن کتابداری و اطلاع رسانی می‌کوشد در ادامۀ تلاش‌ها و تعاملات خود با آموزش‌و‌پرورش زمینۀ بهبود وضعیت کتابخانه‌ها و بازتعریف آن‌ها با تحولات نوین را ادامه دهد. از اقدامات صورت گرفته توسط وزارت آموزش‌و‌پرورش در امور زیر تشکر می‌کنیم:

  • در معاونت پرورشی در زمینۀ تولید محتوا برای شبکه شاد و شبکه آموزش، داشتن کانالی در شاد برای انعکاس امور کتاب و کتاب‌خوانی، برگزاری جشنواره‌های مرتبط علی‌رغم مشکلات فضای مجازی
  • در معاونت پژوهش و برنامه‌ریزی در زمینۀ تدوین استانداردهای کتابخانه‌های آموزشگاهی، تلاش جهت تقویت سامانه رشد و دسترس‌پذیر کردن برخی آموزش‌ها و محتواها در بستر وب و تلاش جهت غنی ساختن منابع مرجع مجازی و تعریف میز مرجع مجازی جهت پاسخ‌گویی به نیازهای اطلاعاتی معلمان

مسير طی شده ارزشمند است؛ اما  لازم است، تشکیل شورای سیاست‌گذاری برای امور کتاب و کتاب‌خوانی در این وزارتخانه در دستور کار قرار گیرد و اقدامات این حیطه با شتاب بیشتری صورت گیرد. امیدواریم این تلاش‌ها نتیجه دهد و ناامیدی‌های ده ساله در زمینۀ نادیده گرفتن کتابداران وکتابخانه‌های آموزشگاهی را بکاهد. برای این منظور مطالبات در زمینه‌های زیر در جریان است:

  • در جهت احیای پست کتابدار آموزشگاهی به عنوان مهم‌ترین مطالبه؛
  • تأمین منابع اطلاعاتی پشتوانۀ برنامۀ درسی در قالب‌های تحت وب و برنامه‌های کاربردی ویژۀ دانش‌آموزان و معلمان: کمبود منابع اطلاعاتی متناسب با نیازهای درسی و روان‌شناختی کودکان به شدت احساس می‌شود. لازم است تعامل با ناشران جهت تولید مناسب استاندارد تقویت گردد؛
  • کمبود منابع مرتبط با محدودیت دسترسی به نسخۀ دیجیتال کتاب‌های کودکان و نبود وب‌سایت‌ها، پایگاه‌های اطلاعاتی و برنامه‌های کاربردی اختصاصی آنان؛
  • افزایش تعداد کتابخانه‌ها و کتابداران تخصصی و توسعۀ زیرساخت‌های فنی برای اشتراک کتابخانه‌ها با یکدیگر؛
  • آموزش معلمان و خانواده‌ها جهت توسعۀ سواد اطلاعاتی- رسانه‌ای و مطالبه‌گر نمودن آن‌ها در زمینۀ دسترسی به محتوای با کیفیت و ارزان متناسب با دانش‌آموزان.