چکیده: هدف این نشست تقویت خودباوری در کتابداران است تا آن‌ها باور کنند که می‌توانند حرکت­های خوبی در حوزۀ ترویج سواد اطلاعاتی انجام دهند و برای ترویج بیشتر و بهتر آن چه ملاحظاتی را باید مدنظر قرار دهند. نخست در این نشست تعریف مفهوم سواد اطلاعاتی و خودتوانمندسازی ارائه شد. سپس کتابداران و حرفه‌مندان علم اطلاعات (شرکت کننده در کنگره) تجربه‌ها و چالش‌های خود را در موضوع آموزش و ترویج سواد اطلاعاتی مطرح کردند. در این میان، در پاسخ به اینکه برای سنجش سواد اطلاعاتی یک پرسشنامه واحد راحی شود که همه چیز را بسنجد، امری غیرممکن دانسته شد. زیرا در راستای سنجش سواد اطلاعاتی باید رویکرد مورد استفاده، کاملاً مفهومی و واقعی باشد یعنی باید پرسش‌های عمیق و حرفه‌ای­ بکار گرفته شود. در هر پژوهشی که انجام می­شود، دو فاز برای جمع­آوری داده، فهم آن حوزه یا گردآوری دانش وجود دارد. نخست بحث سواد و دیگری بحث حوزۀ کاری است. در این نشست، نداشتن مهارت فروش و بازاریابی به­عنوان بزرگترین ضعف کتابداران مطرح شد. معرفی خدمات باید با نیاز کاربر مناسب باشد، یعنی باید شخصیت کاربر را شناخت و برپایۀ نیازهای او خدمات را معرفی کرد. مشکل رشتۀ کتابداری این است که نمی‌تواند خودش را با نیاز واقعی مخاطب و بازارکاری که در بیرون وجود دارد، بازگو کند. در راستای ادامۀ بیان تجربه­های سودمند حرفه­مندان، به ایجاد یک پایگاه اطلاعاتی برای مستندسازی تجربه­های اعضاء هیئت علمی و کتابداران (تجربه­نگاری) که در دسترس همه باشد، تأکید شد. نظام آموزشی کلاسیک و سنتی نمی‌تواند توانمندسازی را به­وجود آورد، بنابراین بسیاری از مردم به این درک رسیده­اند که باید خودشان به فکر خودتوانمندسازی باشند. خودتوانمندسازی به افراد کمک می‌کند افزون­بر نیازهای اطلاعاتی،‌ نیازهای دانشی و مهارتی خود را درست تشخیص دهند و این نیازها را با مناسب‌ترین و پربار‌ترین منابع تأمین کنند. یکی از مشکل­های اساسی دیگر در حوزۀ سواد اطلاعاتی، نبود پژوهش­های بنیادی است. افراد در حوزۀ دانش موضوعی ضعف دارند و سپس همان را به دیگری یاد می­دهد. در انتهای این نشست، در راستای خودتوانمندسازی افراد پیشنهادهایی ارائه شد. نخست اینکه برای کتابداران و اساتید کارگاه دورۀ شش ماهه برگزار شود و دوم اینکه، برای داشتن جامعه، دانشجو و دانشگاه باسواد اطلاعاتی باید درس­ها را یکپارچه کنند؛ یعنی فرد هم علوم را یاد بگیرد و هم یاد بگیرد چگونه یادگیری علوم را به عنوان یادگیری طولانی­مدت بیاموزد. درواقع باید به سمت بینش­سازی پیش رفت و به­عنوان طرز فکر برای سواد اطلاعاتی آموزش داد، نه به­عنوان مهارت جستجوی انتخاب اطلاعات که اکنون اتفاق می­افتد. رسالت آموزش و پرورش و آموزش عالی در جهان، آموزش چرایی است. رمزِ خودتوانمندسازی کتابداران، آموزش­دادن و آموزش­گرفتن است. یعنی با آموزش­دادن می­توان کاربران را جذب کتابخانه و موجبات ارتقاء حرفه­ را فراهم کرد.

سواد اطلاعاتی فراتر از مهارت جستجو در بانک‌های اطلاعاتی و یافتن مقاله و پایان‌نامه برای یک پروژه درسی است. سواد اطلاعاتی یک توانمندساز است که یادگیری مستقل و تمام عمر را ممکن می‌سازد. برای بهره‌برداری از قابلیت توانمندساز سواد اطلاعاتی باید سواد اطلاعاتی را به عنوان یک طرز فکر میان خود و کاربران (مشتریان‌مان) ترویج دهیم. باید مفهوم سواد اطلاعاتی را در ذهنمان ساختارشکنی کنیم یعنی بپذیریم نیاز اطلاعاتی باید به نیاز دانشی، بینشی و مهارتی بسط بیابد. اطلاعات موردنیاز هم فرمهای غیرمعمولی دارد که در کتابها و کلاسها کمتر به آن پرداخته شده است. با این طرز فکر وارد فرایند خودتوانمندسازی میشویم یعنی خودمان را برای نیاز واقعی کاربر و بازار روز حرفه و رشته می‌سازیم و با قرارگیری در چرخه مولد خودتوانمندسازی، کتابداران خودانگیخته و خلاق مجال و بستری خواهند یافت برای یادگیری چیزهای نو و به اشتراک‌گذاری تجربه‌هایشان از این فرایند..

فیلم نشست دوازدهم در آپارات