نشست هشتم: کتابخانه‌های عمومی: توسعه خدمات کتابخانه‌ای

دبیر: دکتر محمد حسین دیانیاستاد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد

اعضا:

  • نوش‌آفرین انصاری پیشکسوت علم اطلاعات و دانش‌شناسی و عضو هیئت ‌مدیره شورای کتاب کودک
  • علیرضا ناصری مالوانی مشاور کتابخانه‌های فرهنگی و هنری شهرداری تهران
  • ابوالفضل هاشمی مدیرکل امور کتابخانه‌های کانون‌های فرهنگی هنری مساجد
  • سیدمهدی حسینی رییس اداره سامانه مدیریت کتابخانه‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور

 

چکیده: هدف این نشست، شناخت ظرفیت‌ها و مشترکات سه سازمان، کانون و نهاد‌ اداره‌کننده امور کتابخانه‌های عمومی («سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران»، «کانون فرهنگی، هنری مساجد» و «نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور») در راستای برنامه‌ریزی و هم‌افزایی در جهت «توسعه خدمات به مراجعان» بود. کتابخانۀ عمومی را می­توان به­عنوان اولین کتابخانه‌ای که در جامعه تحول ایجاد می‌کند، در نظر گرفت. در این نشست، نخست به مقایسۀ آمار تعداد جلدهای کتاب­ها، تعداد اعضاء و کارکنان موجود در کتابخانههای عمومی با آنچه در منطقه آمده و تفاوت میزان امانت کتاب در شهرهای کوچک و بزرگ پرداخته شد. در این راستا، به ایجاد نوعی هم­فکری و همکاری میان تمام گروه‌هایی که در حوزه‌های مختلف کتابخانه‌های عمومی کار می­کنند، تأکید شد. در ادامۀ این نشست، به معرفی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و فعالیت­هایی که این سازمان در راستای راه­اندازی کتابخانه­های عمومی انجام می­دهد، پرداخته شد. یکی از فعالیت‌های خوبی که از سوی این سازمان صورت گرفت، یکپارچه‌سازی کتابخانه‌ها است. همچنین ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی، پیوستن کتابخانه‌های تخصصی و دانشگاهی در شهر تهران به شبکه کتابخانه‌های شهرداری تهران، راه‌اندازی اولین راهنمای دسترسی به مجلات آزاد در کشور و برگزاری مسابقۀ کتابخوانی از دیگر فعالیت­هایی است. سپس، از سوی نهاد کتابخانه‌های عمومی و کتابخانه‌های مساجد نیز گزارشی از توسعۀ انواع خدمات کتابخانه‌ای برای اقشار مردم ارائه شد. شکل‌گیری مکتب (مجمع کتابخانه‌های بزرگ کشور)، توسعۀ خدمات کتاب‌خوانی، مجموعه‌سازی مشارکتی، طراحی نرم‌افزار جامع نجم، ارتقاء خدمات برای نابینایان و ناشنوایان، توجه به بخش­ها و نیازمندی­های کودکان و برگزاری دوره‌های آموزشی مشاور کتابدار، خلاصه‌ای از عملکرد مجموعه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در راستای توسعۀ خدمات کتابخانه‌ای بود. افزایش تعداد کتابخانه­های عمومی، سرمایه­گذاری روی قشر کودک و نوجوان و حرکت کتابخانه­های عمومی به­سوی سالمندان از دیگر مسائل مطرح در این نشست بود. در انتها، به توجه و تمرکز کم کتابخانه­های عمومی روی کتابخانه‌های مساجد و لزوم برون­سازی معیارهای کتابخانه­‌های عمومی پرداخته شد.

 

 
بیانیه:

چندگانگی مدیریتی و تعدد سازمان‌های مسئول و متولی در حوزه کتابخانه‌های عمومی منجر به گستردگی خدمات در این کتابخانه‌ها شده است. در عین حال، همفکری، هم‌افزایی و تعامل بین این نهادها در ارتقاء کیفی و کمی خدمات به اعضاء و جامعه مخاطبان کتابخانه‌های عمومی اثرات مطلوب دارد. ظرفیت‌های موجود در دستگاه‌هایی که متولی امر کتابخانه‌های عمومی هستند، می‌تواند فرصت‌هایی ارزشمند برای توسعه همکاری‌های فیمابین و تبادل تجربیات در راستای بهبود و گسترش خدمات به اعضاء فراهم کند. بر این اساس، تدوین سازوکار اجرایی، ارتباطی و قانونی مابین دستگاه‌های فرهنگی مسئول و متولی کتابخانه‌های عمومی به منظور همکاری‌های چندجانبه ضرورت دارد. همچنین، در کنار توسعه کمی کتابخانه‌های عمومی، ارتقاء کیفی و هدفمند خدمات با در نظرگرفتن نیازهای همه اقشار مردم، به منظور نیل به اهداف مدنظر ضروری است. در این راستا، نهادها و سازمان‌های همسو در حوزه کتابخانه‌های عمومی بایستی با در نظر گرفتن اهداف متعالی و حقیقی فوق نسبت به توسعه کمی و کیفی خدمات خود اقدام نمایند. نهادهای همسو و متولی در حوزه کتابخانه‌های عمومی بایستی با تشریک مساعی، تبادل تجربیات و انعقاد تفاهم نامه‌های مشترک، برنامه‌ریزی منسجم و هدفمندی را به منظور ارائه خدمات متنوع به همه اعضاء و مخاطبان کتابخانه‌های عمومی تدوین کنند. تعامل بین انجمن‌های علمی و دانشگاهی و سازمان‌های همسو در حوزه کتابخانه‌های عمومی به منظور همفکری و هم‌اندیشی در رفع مشکلات این حوزه پیشنهاد می‌شود.

 مشاهده فیلم نشست هشتم در آپارات


آخرین اخبار