دبیر: دکتر محسن حاجی زین العابدینی عضو هیئت علمی و رئیس کتابخانههای دانشگاه شهید بهشتی
اعضا:
- دکتر لیلا نعمتی انارکی عضو هیئت علمی و رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران
- دکتر سید مهدی حسینی عضو هیئت علمی و رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه کردستان
- علی لفطه رئیس کتابخانه پردیس علوم دانشگاه تهران
- پرستو نقدی معاون کتابخانه مرکزی، مرکز اسناد و موزه دانشگاه شهید بهشتی
- نسترن زمانی راد معاون کتابخانه مرکزی دانشگاه تربیت مدرس
- سید محمد سید علوی رئیس کتابخانه واحد علوم تحقیقات تهران دانشگاه آزاد اسلامی
چکیده: هدف این نشست، آسیبشناسی استفادۀ اعضای هیئت علمی از کتابخانههای دانشگاهی و ارائه راهکارهایی برای حضور مستمر و فعال اعضای هیئت علمی و بهدنبال آن دانشجویان در کتابخانههای دانشگاهی است. در این نشست، نخست به مسئله کاهش میزان مراجعۀ اعضای هیئت علمی به کتابخانههای دانشگاهی اشاره شد. بهنظر میرسد استدلال بسیاری از اعضای هیئت علمی این است که با وجود منابع دیجیتالی، دیگر نیازی به مراجعه به کتابخانه ندارند یا این کتابخانهها، پاسخگوی نیازشان نیستند و خدمات مورد نیاز آنها را تأمین نمیکنند. در ادامۀ این نشست، در راستای کاهش فاصلۀ میان اعضای هیئت علمی و کتابخانهها، دو شرط کلی مهم شناخته شد؛ یکی توان کتابداران در جذب اعضای هیئت علمی و دیگری آموزش دانشجویان و اساتید در استفاده از کتابخانه. از سوی دیگر،به نقش تشویقکنندۀ اعضای هیئتعلمی در استفادۀ دانشجویان از کتابخانه اشاره شد. استادانی که خود، اطلاعی از نحوۀ استفاده از کتابخانهها ندارند، منابع و گوناگونی مجموعهها را نمیشناسند، نمیتوانند در معرفی منابع و تشویق دانشجویان نقش سودمندی داشته باشند. به طور کلی، مسائل عمدهای که برای مراجعه نکردن اعضای هیئت علمی در این نشست مطرح شد، درگیری در هدایت پایاننامه و سایر فعالیتهای پژوهشی، مشغلۀ کار پژوهشی در کنار کارهای اجرایی و امکان دسترسی آزاد به منابع و بینیازی به این کتابخانهها بود. بنابراین، کتابخانهها باید ضعفهایی را که در ارائه خدمات یا در توانمندسازی کتابدارها دارند، برطرف کنند. حضور افراد در کتابخانهها اهمیت فراوان دارد، اما استفاده از روشهای قدیمی برای جذب، کارآمد نیست و باید به دنبال راهکارهای جدید و بکر بود. اطلاعرسانی خبرها بر روی وبگاه کتابخانه، برگزاری کلاسها و کارگاههای آموزشی، کارگاه سواد اطلاعاتی، کارگاه آشنایی با پایگاه اطلاعاتی، تأمین منابع و ارائه خدمات به شکل غیرحضوری، اطلاعرسانی دربارۀ ورود منابع جدید به کتابخانه، پایگاههای اطلاعاتی مشترکشده، و سایر امکانات جدید از جمله راهکارهای پیشنهادی این نشست در راستای جذب اعضای هیئت علمی و دانشجویان بهسوی کتابخانههای دانشگاهی بود.
اعضای هیئت علمی بدون آشنایی با منابع اطلاعاتی موجود نمی توانند دانشجویان را به منابعی فراتر از جزوه کلاسی راهنمایی کنند. به عبارت دیگر، برای استفاده مؤثر و در اختیار قرار دادن قدرت انتخاب منابع یادگیری لازم است که اعضای هیئت علمی از مجموعه موجود در کتابخانههای دانشگاهی و سطح دشواری آنها متناسب با هر مقطع اطلاع داشته باشند. کتابداران دانشگاهی بدون کمک گرفتن از دانش تخصصی و نیاز اطلاعاتی اعضای هیئت علمی نمیتوانند مجموعه ای متوازن و متناسب فراهم نمایند. رابطه بین کتابداران و اعضای هیئت علمی رابطه ای دوسویه و تعاملی است اما به دلیل پیشینه آموزشی و مهارتی اعضای هیئت علمی حرکت اولیه و کار کیفی و مؤثر باید از سوی کتابداران دانشگاهی آغاز شود و تداوم داشته باشد. لازم است برای جلب همکاری اعضای هیئت علمی از تمامی راههای اطلاعرسانی (اعم از سنتی و دیجیتالی) استفاده شود.